Bác khỉ vàng ơi, tất nhiên sẽ có nhiều người không đồng ý với bác và em, đặc biệt là những nhà quy hoạch đô thị và thế hệ 9x. Họ sẽ nhắc cho chúng ta nhớ đây là thế kỷ 21 và mọi người đang xài win vitsta. Họ sẽ mỉm cười khi ta nhắc đến những lọ kẹo bột hay mấy quả táo dại, vì tuổi thơ họ không có những cái đó. Hôm qua người bạn thân nhất của em kể cho em nghe về những con phố bây giờ ở HN đầy những quán lẩu. Trên Phùng Hưng, Cát Linh...thậm chí còn có cả ca sỹ không chuyên hát quảng bá cho nhà hàng của mình trên hè phố. Em đã không cười vì em không muốn HN trở thành giống một nơi bán thuốc dạo như vậy. Hình như ăn lẩu bây giờ đang là mốt. Cũng dễ hiểu thôi vì tiết trời đã lành lạnh, hơn nữa người HN cũng cần có cái gì đó mới mẻ. Tuy nhiên em thấy hơi chạnh lòng khi nghĩ 1 phần nét tinh tế sẽ mất đi trong những nồi lẩu thập cẩm đủ các món hầm bà lằng kia. Em mong người hà nội vẫn cẩn trọng trong việc pha từng bát nước chấm, từng ấm trà hay trong từng nhánh cây cảnh bé nhỏ trong nhà. Nhiều lúc em muốn nói đến việc quy hoạch và xây dựng của HN, nhưng tiếc là không đủ kiến thức. Những cầu vượt, cầu dân sinh qua đường, những công trình cao đến 70 tầng, những lời kêu gọi xây văn phòng đắt tiền ở thủ đô tự nhiên làm em nhớ đến những nơi cổ kính khác trên thế giới, họ đâu cần những cái đó. Tất nhiên không thể so sánh được nhưng em đã nghe quá nhiều người nước ngoài nói đại ý như sau. "HN không thể và không bao giờ nên đặt vấn đề CN hóa, HD hóa lên hàng đầu". Nếu bác nào đã sang Sing, sẽ thấy ngay. Ở đó sạch sẽ, ngăn nắp nhưng đầy sự giả tạo. Sự cổ kính giả tạo, sự lịch sự giả tạo, cả văn hóa kiến trúc cũng giả tạo đầy xi măng. Chắc có nhiều bác không đồng tình với em, nhưng em vẫn viết ra chỉ đơn giản là em yêu HN.
Có một dạo người ta hăm hở , hùng hục bóc đi toàn bộ đường ray tàu điện để thay bằng tàu điện bánh lốp (hiện đại hóa phải thế...).Èo uột được vài ba năm thì bánh lốp cũng tèo . Sau khoảng chục năm một số người tâm huyết với HN muốn phục hồi vài đoạn đường ray để tàu điện lại có thể lăn bánh(sắt nhé)chủ yếu để phục vụ du lịch , nhưng hỡi ôi đi thuê lại người Pháp họ đòi tới mấy chục triệu nên dự án này đến nay ko biết còn khả thi ko.
Nhân những đoạn trước em hay nhắc đến những giá trị văn hóa của thủ đô. Cho phép em được nhắc đến vài chuyện nhỏ nhặt nhưng làm em thực sự quý trọng cốt cách của người Tràng An gốc. Người thân nhất của em ở nơi đây đã cho em thấy biết bao nhiêu điều mới mẻ từ khi em còn là 1 cậu bé quê quê lò dò ra HN. Nếu bác nào nhà ở trên khu 36 phố phường, mới thấy rõ cốt cách của những con người nơi đây. Mỗi khi xuân về, mọi nhà cố gắng đi mua những cành đào, cây mai về để trong phòng khách, bày biện mọi thứ sao cho thật vừa ý, thật sang trọng, thật ấm cúng. Tuy nhiên ở trên phố cổ thì mọi thứ có vẻ hơi khác. Nhũng cành đào có vẻ nhỏ nhắn hơn, nhưng lại được chuẩn bị rất tinh tế trong 1 chiếc bình tiệp màu. Những đĩa hạt dưa, bánh kẹo, miếng mứt cũng được chăm sóc kỹ càng hơn. Mọi thứ không phô trương mà đầy sự ý tứ. Không khí trong nhà trang trọng, mọi người nhẹ nhàng và nâng niu nhau trong những dịp lễ tết. Như người bạn thân nhất của em đã nói, nếp sinh hoạt người Trang An là một chuẩn mực. 1 bó rau muống không chỉ là 1 bó rau, mà người ta phải nhặt nhạnh từng chiếc lá, rửa thật sạch, đun thật sôi nước. chia chỗ rau đã rửa và luộc thành ba lần, như vậy sẽ giúp rau chín đều, xanh đều. Và khi vớt rau ra, cẩn thận lấy đũa gắp từng cọng, xếp dọc theo chiếc đĩa để khi gắp rau không bị rối. Ngoài những bó lá me, người HN đặc biệt ưa thích những quả sấu non để làm giấm rau. Lúc đó nhìn vào bát nước rau se thấy màu xanh đặc trưng, vị chua thanh thanh và những hạt sấu trắng be bé mềm mại. Còn nước chấm rau cũng là cả 1 công phu, nước mắm nguyên chất pha với chút chanh, đường, tỏi, và đặc biệt là ớt phải đỏ và bỏ hết hạt. Sau đó người ta thái nhỏ ớt ra và thả vào bát nước chấm những vệt đỏ thắm và cay nồng. Nói đến đây, em còn sực nhớ ra vào những năm đầu 90, ở giữa lòng thủ đô vẫn còn những ngôi làng, thật sự làng. Làng Đại Yên kế bên làng Ngọc Hà. Ở nơi mà cách đây hơn chục năm vẫn còn thấy những cô gái vấn quần gánh nước tưới hoa. Hình như hồi ấy người ta còn trồng khá nhiều cây thuốc nam ở đó. Bây giờ thì hết rồi. Từ năm 1992, một khu nữa ở HN cũng bắt đầu đi vào lãng quên. Đó là những mảnh đất dài nho nhỏ chạy dọc bên đường Láng. Ở đó có Húng, thứ rau có lá nhỏ nhỏ, dày, giòn. "Nếu như người ta rửa rau, hương húng sẽ bay khắp cả nhà". Nhưng rồi đến lúc phải bỏ rau đi để còn xây nhà, thế là cơ man nhà nghỉ, chợ, cây xăng mọc lên và bây giờ có chăng đâu đó những cánh rau húng còn sót lại trong những bát nước chấm bánh cuốn với chả quế??? Em lại có vài dòng tặng các bác còn kỷ niệm với HN. chúc các bác 1 buổi tối vui vẻ.
Hồi còn học ĐH, em có 1 thời gian trọ học trong làng Phùng Khoang, cũng không xa khu KTX của trường lắm. Những ngày đó làng còn khá vắng vẻ mặc dù cơn sốt đất cũng đã bắt đầu đến. Một bên là giáo, một bên là lương, ngôi làng có cả nhà thời và chùa khá đẹp. Vào thời gian này trong năm, sen tàn rồi nhưng không khí vẫn trong veo của mùa thu. Cốm Vòng lá sen cũng sắp hết nhưng chuối tiêu thì vẫn còn ngon lắm. Trong cơ quan em vừa có người nhắc đến hình ảnh HN vào 1 buổi chiều thu HN thong thả, qua các ngã tư với nhiều xe đạp hơn bây giờ. Thậm chí dấu ấn của thời kỳ bao cấp vẫn còn hiện hữu trên những chiếc cạp lồng cơm trên giỏ xe. Thi thoảng có những chiếc xe Mi Fa, Favourite, Diamond hay thậm chí mini Nhật hãnh diện đi trên đường. Con gái HN lúc ấy đẹp lắm, ít màu mè và dịu dàng. Hôm nọ khi vào chợ Kim Liên, em thấy vẫn còn 1 góc người ta bán những bó lá tre, hương nhu, bưởi, sả.....để xông, bên cạnh là những bó gai bồ kết, lá kinh giới hoặc vài thứ linh tinh thường chỉ thấy ở những phiên chợ quê. Lúc đó em nhớ đến hình ảnh của chợ Bưởi, nơi thi thoảng em vẫn thấy mấy cụ già đội mũ lù xù ngồi chơi cờ rất thảnh thơi. Chợ vẫn hay bán cây cảnh, chó, mèo ..ra dáng 1 phiên chợ quê lắm. Dạo này mọi người hay nhắc đến thế hệ 9x, những người thích nổi loạn, thích thể hiện, thích chứng tỏ mình. Khen có, chê có, nhưng không hiểu sao chẳng có ai nhắc về việc làm thế nào để nhũng người trẻ tuổi này thay mặt cha anh mình giữ lại những nét văn hóa gốc gác Tràng An bên sông Hồng này... (đến đây em thấy mình già thật rồi). Hình như cầu Thăng Long khánh thành vào khoảng năm 86 thì phải, hồi đó cả HN xôn xao ai cũng mong được đi qua đó để chứng kiến 1 công trình thật lớn. Ai ở trên nhà quê từ phía bắc về HN cũng đòi đi qua cầu đó chứ không muốn qua Đông Anh nữa, thế nhưng bây giờ người ta thích nhắc đến việc tổng thống Pháp mới bỏ vợ, tháp Eifel tắt điện trong 5 phút, hoặc việc CA truy quét đĩa VCD nóng của VA....nên tự nhiên dạo này em ít xem thời sự. Em lại nói lan man quá rồi, nhưng các bác biết không, từ nhỏ em đã có mơ ước được đón giao thừa bên bờ Hồ, nhìn những gương mặt rạng rỡ người HN. Ngửa mặt lên trời đón nhận những chùm pháo hoa như pha le trùm lên những nụ cười...
Bác Tai-trau tập hợp các bài post trên này mà xuất bản 1 tập tản văn về HN đi thôi, hay quá, nhẹ nhàng và đầy hoài cảm. Dạo này có tâm sự gì k vậy ?
Cám ơn bác. Như em đã nói, em chỉ chép lại những đoạn ký ức của mình về HN. Chỉ bắt đầu sống vào những năm 90 thôi bác à. Nick của em trong văn phòng HN là "nhà quê" đấy. Mỗi khi mùa thu về, em lại nhớ HN thôi, còn tâm sự lúc nào cũng có chứ bác. Hôm nào em về, em với bác lại ra 11 Đường Thành bác nhé?
Tết ở Hà nội Những ngày tết sắp đến ở HN, cuộc sống như nhanh hơn gấp đôi. Từ trước cả tháng, vào đận giá rét tháng chạp đã thấy những không khí chuẩn bị tết được bắt đầu bằng những xe chở lá dong đổ vào chợ Long Biên. Hoa quả tràn ngập các chợ đầu mối. Các vườn quất vườn đào bắt đầu ánh vàng ánh hồng. Việc đi mua sắm tết được người Hn đặc biệt quan tâm và thường chỉ thích mua ở những nơi tin cậy và thân quen. Bánh trưng đặt ở đâu, mứt kẹo mua hàng nào, hạt dưa lấy ở đâu...đều được tính toán. Có 1 điều thay đổi khá rõ nét là hầu như các gia đình không còn tự gói và luộc bánh trưng nữa. Em vẫn còn nhớ cảm giác của những đứa bé ngồi quanh bên nồi bánh ấm áp, mắt díp lại vì đã khuya những vẫn nhất quyết ngồi vì việc này chỉ làm 1 năm 1 lần. Thỉnh thoảng lấy củ hành già làm dưa cho vào đống than hồng, đợi mùi thơm ngào ngạt đưa vào trong không gian bếp. Ngày xưa khi gói bánh thường những người khéo tay không cần khuôn nhưng bánh rất vuông và dền. Ở trên khu phố cổ, các gia đình vẫn hay tự làm dưa cho nhà mình. Hơi khác biệt với những chỗ khác, vì khi làm dưa sẽ có khá nhiều thứ được sử dụng, chút gừng, chút đường, lá rau hoặc hành củ già được chọn và rửa rất cẩn thận để đảm bảo khi dưa chua nước vẫn trong và thơm đặc trưng. Những đĩa nhạc cũ kỹ được mang về từ các nước đông âu lại được mang ra và nghe lại trên những chiếc máy quay to tướng và lích kích. Nhiều người mong chờ đến đêm 29 tết để đi chợ hoa, vào thời gian này sẽ thấy khá nhiều người tập trung trên khu vực tây hồ, trên ta đầy những bó huệ, lay ơn còn đẫm sương.... Kỷ niệm về không khí tết Hn vẫn còn nhiều, em xin viết sau. Có bác nào còn nhớ cách gói bánh trưng không? Em vẫn làm được đấy .
Ngày trước nói đến tết là nói đến pháo , pháo thì vùng nào cũng có nhưng chuyện về pháo ở HN vẫn có những nét riêng . Cách tết khoảng một tháng HN bắt đầu lác đác tiếng pháo , hồi đó làng pháo Bình đà là nơi cung cấp chính cho HN .Đến trường chả còn tâm trí đâu mà học , mấy thằng chụm đầu bàn bạc rủ nhau đi Bình đà mua pháo vừa để chơi vừa để bán lại cho bọn trẻ con cùng phố . Thời bao cấp mỗi sổ mua hàng tết chỉ có một bánh pháo thôi, bộn trẻ con muốn chơi thì phải đi mua lẻ (khoảng 5 hào / chục ) . Một tay cầm quả pháo , một tay cầm que hương run run gí vào ngòi , thằng đứng bên cạnh chợt kêu lên "đoàng" vội ném quả pháo chưa cháy ra xa rồi cả bọn cười phá lên, nhặt lên làm lại , ngòi pháo bắt lửa cháy xèo xèo ,ném quả pháo xuống chân thằng vừa trêu mình , nhìn nó nhẩy choi choi , miệng la ing ỏi cả bọn lại được trận cười nghiêng ngả, những tiếng cười trẻ con thật vô tư.Mùi pháo , ôi cái mùi đặc trưng của tết , nhớ lắm mỗi dịp chào đón năm mới mà ko có cái mùi khen khét , nồng nồng thân thương của một thời thơ ấu.
Em cũng tâm đắc với ý kiến của bác khivang, giá mà đồng bào ta, nhất là lớp trẻ không có những hành động vô ý thức để dẫn tới phải cấm pháo vì quá nhiều tai nạn, thiệt mạng vô ích. Tết đến em cũng nhớ mùi pháo thơm lừng đặc trưng, sắc màu của áo pháo đỏ rực các con phố Tết. Ngay trong các bài ca về xuân, về Tết cũng rộn ràng tiếng pháo ran. Tùy từng thời điểm thôi, nhưng mà em tin sẽ có một ngày lại được đốt pháo, đốt ở nơi quy định thôi cũng được, nếu không thì các bài ca của chúng ta trở nên vô lý à?
Nói tiếp về chuyện Tết ở HN, em xin cám ơn 2 bác khivang và nick kul vì đã nhắc đến 1 trong những điều rất đặc biệt ở thủ đô vào những dịp tết. Cho đến những năm 93-94, việc đốt pháo vẫn là điều không thể thiếu trong bầu không khí lạnh lạnh của mùa đông mới qua. Hồi đó như các bác đã nói, phần lớn pháo là mua từ Bình Đà về, đủ các loại, pháo cối (chia lẻ), pháo bánh, pháo thăng thiên, pháo tép, pháo gì gì ấy nữa đốt xong cứ xoay tít nhìn khá vui mắt. Ngoài ra còn có pháo của điện quang nữa, đốt trong đêm cứ thấy ánh chớp nhá lên cũng thú vị. Đọng lại trong không gian đầy hơi nước những làn khói đậm mùi thơm đặc trưng của thuốc pháo. Hồi đó lớp trẻ cũng hay mua thuốc pháo, giấy báo, nhựa thông..về tự quấn. Rất thú vị mặc dù cũng hay có sứ cố, tiếc là thay cho việc cấm thanh niên đua xe, đánh bài, hoặc tệ nạn lì xì trá hình...thì pháo lại không được phép tồn tại, thôi thì cũng mong có một ngày cả thu đô ran tiếng pháo, lại náo nức trong trí ức của trẻ con. Nhiều lúc em mong được nhìn lại hình ảnh những đứa bé giống như em ngày xưa, háo hức đợi vớt đôi bánh trưng be bé được gói cho riêng mình, lần lần chạy lên gác xép đếm lại số pháo đùng mình sẽ đốt trong đêm giao thừa....nghèo những vẫn phải vui trong mấy ngày tết. Em sợ đi chợ tết ở thủ đô vào mấy năm gần đây. Cơ man nào là hoa, cây cảnh, hàng hóa đắt tiền. Biết bao nhiêu chậu phong lan giá bạc triệu, những hộp bánh, chai rượu đắt tiền được khuân về. Em không thấy sự nhàn nhã trong thú chơi tết nữa. Ngày trước, việc quan trong nhất là đi thăm nhau, mọi người ăn mặc trịnh trọng, đến nhà nhau rất cẩn trọng và nghĩa tình. Lì xì cũng chỉ bé xíu, không cần phải tốn kém quá. .... Em tranh thủ viết vài dòng tặng các bác vào ngày đầu tuần, chúc các bác tuần mới thuận lợi.
Hà Nội trời lại lạnh lạnh. Những quán cóc ven đường dường như phải dậy như sớm hơn, với ấm tích bọc trong mảnh vải xé ra ở đâu đó, trà dường như đặc hơn. Nhìn người Hà Nội thong thả uống trà hút thuốc, dường như ngoài sự tinh tế, đỏng đảnh, thanh lịch vốn có của mình, người Tràng An còn sẵn tính nhẫn nhịn. Rất nhiều người lần đầu đến VN, đến HN đã ngạc nhiên khi thấy những con đường mới làm xong lại đào lên, nhà trên phố cổ thì mặt tiền thật hòa nhoáng, nhưng bên trong đầy sự chật chội và bất tiền...nhưng con người nơi đây vẫn bình thản sống. "tại sao họ không khiếu kiện khi con đường bị hành hạ đến nhủ vậy?", một người Pháp hôm nọ hỏi em, và em đã nói, rằng người HN là như thế, chỉ đơn giản là cuộc sống nó phải đào lên và lấp lại, rằng người dân nơi đây biết rất rõ rằng để có thể thảnh thơi bên quán cóc, thì họ đã trải qua những năm tháng vất vả hơn thế này nhiều. Vậy nên họ chấp nhận những điều khó chịu quanh mình. Khi trời HN lạnh lạnh, chỉ khoảng 10-15 năm về trước, người Hn thích mua len từ cửa hàng, lên trên mấy phố khu Đinh Liệt, Cầu Gỗ tìm áo, hoặc tháo len từ áo cũ để đan lại. Con gái Hn ngày ấy nhìn dịu dàng lắm, với những chiếc áo len gile đan quả đào, đi trên những chiếc mifa mảnh mai thì bao ánh mắt sẽ theo vòng xe đi. Khi HN lạnh lạnh, em nhớ HN nhiều hơn các bác à....
Hà nội đang lạnh này bác Phương. Bao giờ bác ra đây thế? Lạnh vừa vừa thế này ra là hợp...Cái lạnh đầu mùa ở Hà Nội bao giờ cũng đẹp cũng nhiều kỷ niệm.
em cũng chưa biết khi nào ra đc vì có lẽ em sẽ sang Sing có chút việc đã. Bác ra đó có vui không? Có nhớ cà phê trong này không bác??
Hà nội bắt đầu vào đông , đi kèm những cơn gió bấc đầu mùa là mưa phùn dai dẳng làm tăng thêm cảm giác buốt giá . Đêm nằm co mình trong chăn ấm nghĩ thương cho những tiếng rao cô đơn , khắc khoải :" Ai xôi nóng đê..." , " Ai bánh mì nóng nào..."...Chợt nhận ra thân phận con người thật nhỏ bé , nhọc nhằn và cam chịu. Sáng sớm ngồi vỉa hè nhấp ngụm cà phê đắng lơ đãng nhìn những bóng người vội vã qua làn mưa mờ ảo , ngày nào cũng đi qua những con đường ấy , đến chỗ làm ấy , gặp những đồng nghiệp ấy , làm tiếp những công việc còn dang dở cua ngày hôm trước và hôm trước nữa..., ôi những rô bốt đã được lập trình...Chốc nữa đây ta lại hóa thân thành rô bốt HN vào đông thật rồi , buổi trưa trời vẫn chưa tạnh , cây cối dưới mưa ủ rũ , run rảy trông thật buồn . Một cảm giác man mác chợt len lỏi dâng lên , nó không gợi nhớ cái gì cụ thể nhưng thật thân quen . Sà vào quán nước đầu đường Yên phụ , bà cụ già ngước đôi mắt mờ đục: " Các bác dùng trà nóng hay trà giá " , ôi ngươi Hà nội cổ đây , ông bạn cười thật sung sướng :" cho chúng con trà nóng cụ ơi , giời lạnh thế này ai uống trà giá ". Chợt nghĩ về ngôn ngữ pha tạp của HN thời hiện đại. Chiều tối , mưa vẫn dai dẳng , trời tối nhanh hơn , mới 5h mà đã nhọ mặt người . Dế trong túi chợt rung , gì vậy nhỉ :"Alo , đi làm tí thịt chó cho ấm người đê" .Hóa ra thằng bạn thân , nước miếng tự nhiên ứa ra :" Oke , để tao điện về cho bà xã đã " . Thời tiết này thì ko gì bằng ngồi xếp bằng quanh mâm thịt chó , gọi từng món thôi cho nóng , đưa cay bằng mấy tợp quốc lủi lại thấy ;"cuộc đời vẫn đẹp sao , tình yêu vẫn đẹp sao ".Hạnh phúc là đây ,thật đơn sơ , giản dị
Về nhà thì vui rồi! Em nhớ Cafe 2,5k với sự nhiệt tình của bác thôi ah! Còn girl trong đó chán thật không sâu sắc như ngoài này bác nhỉ
ấy ấy, bác đừng nói về chị em thế chứ. Mà thế hóa ra bác còn tìm hiểu kỹ hơn cả em rồi đấy. Hôm nào vào đây alo em phát nhé. Em với bác đi nha trang
Bác khivang viết cảm xúc quá. đọc những dòng bác viết em thấy rất xúc động. Cụ già bán trà đó dùng từ thuần việt quá bác nhỉ. Ngày trước em còn nhớ VN mình có 1 khảo sát về ngôn ngũ Việt cổ, kết quả là người dân gốc làng Cổ Nhuế nói tiếng Việt chuẩn mực nhất đấy. Ngày trước khi nhà em còn chưa bán ở Thuốc Bắc, em toàn thấy bà ngoại em nói như thế, "duộm áo" chứ không phải "nhuộm", "giời" chứ không phải "trời"... Rất mong có ngày đc gặp hầu chuyện bác.
Dạ bác dạy quá nhời rồi ạ (đây cũng là từ cổ phải ko bác ) . Khi nào có dịp ra HN bác cứ pm cho em là ae ta sẽ có dịp...hầu nhau thôi ạ
Bác TaiTrau viết cảm xúc quá, nhân dịp HN lạnh đầu mùa em cũng ăn trộm 1 bài bên VietNamNet post lên họa lại chơi : - Có một phát hiện rất thú vị, không một mùa nào trong năm đem đến tràn đầy các cung bậc cảm xúc cho tâm hồn con người như mùa thu, qua những bài viết của cộng tác viên gửi cho Thư Hà Nội. Từ trẻ tới già, từ thiếu nữ còn ngồi trên ghế nhà trường đến bậc cao niên nhiều trải nghiệm. Thư Hà Nội xin được giới thiệu "một chùm" những cảm xúc như lời tạ từ mùa thu, khi gió se lạnh đầu đông đã về Cuối thu... Hà Nội đã bước vào những ngày tận thu... Một buổi sớm đang nằm cuộn tròn trong tấm chăn mỏng, bỗng thức giấc vì một bài hát về Hà Nội: “Hà Nội mùa thu, cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ…” phát ra từ chiếc đài của con bạn cùng phòng. Hé mở cửa sổ để nhìn ra sân kí túc, chợt xao xuyến vì một làn hơi lạnh chớm chạm da thịt. Những tán cây cổ kính xanh màu tinh khôi. Tiếng chim sẻ lích chích trên những cành thu. Hương hoa sữa đâu đó bất chợt ùa vào phòng dịu dàng. Tiếng chổi quét rác vang khô trên nền đất dường như chưa trở dậy. Chợt thèm đến nao lòng nước chè xanh bà nấu vào mỗi buổi sớm mai. Chợt nuối tiếc một điều giản dị là chưa từng để ý xem mùa thu quê mình đẹp như thế nào…Chợt nhận ra rằng bình yên là một điều gì đó rất đỗi bâng quơ, giống như sớm thu ở kí túc này Bất giác muốn đi tìm chút cuối thu Hà Nội theo câu hát của Trịnh Công Sơn: “…cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ...”. Cùng đứa bạn long nhong xe buýt, chẳng định rõ nơi đến. Đường Láng xanh thẫm một màu xà cừ đặc trưng. Đường Láng, đường Bưởi mang trong nó nét tâm hồn rất riêng. Một sự giao hoà tinh tế của hơi thở trầm lắng những ngày xưa cũ và hơi thở gấp gáp của thời hiện đại. Lang thang qua phố “cây cảnh” Hoàng Hoa Thám, hai đứa ghé vào vườn Bách Thảo. Sững sờ bởi hồ nước vương vất sương. Khói sương ướp ánh nắng mai màu bảng lảng. Liễu thướt tha, dừa mộc mạc, điệp trong sáng nghiêng mình trên nền nước nên thơ. Đẫm dần đầy không gian là màu vàng non tơ. Buổi sáng trong trẻo hát khúc bình yên. Bình yên là được nhìn một ông cụ trên xe lăn, bên cạnh ghế đá bà cụ ngồi hàn huyên. Bình yên là được nghe tiếng cười nói trong veo của những bé nhóc đi chơi cùng bố mẹ trong công viên. Bình yên là bóng dáng cao lớn của người cháu trai đang đỡ người ông già yếu đi dạo quanh hồ. Bình yên là cảm nhận con tim mình rung lên nhịp khát khao về một tổ ấm riêng tư khi bắt gặp hình ảnh cô dâu e lệ đứng nép vào chú rể để chụp ảnh cưới. Ừ nhỉ, thu cũng là mùa cưới đấy, mùa các đôi uyên ương thường chọn để bắt đầu xây tổ ấm của mình. Cười thầm, tự hỏi về một ngày ta cũng sẽ lộng lẫy như cô dâu kia, tin cậy trao tay mình cho một đôi tay khác. Ngẫm nghĩ mãi một câu nói rất thu của Xuân Diệu “Thu không phải là mùa sầu, ấy chính là mùa yêu. Mùa yêu nhau bằng linh hồn, mùa những linh hồn yêu mến nhau. Xuân người ta vì ấm mà cần tình, thu người ta vì lạnh sắp đến mà cần đôi”. Đứa bạn khẽ khàng đặt những bước chân mình lên thảm hoa sữa xanh dịu rắc mong manh trên một vỉa hè không tên. Thích thú, nó nhoẻn miệng cười và hát khe khẽ: “Mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ. Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua”. Có chiếc lá vàng xoay nghiêng vào bàn tay của gió… Hai đứa dừng chân uống nước tại hàng trà đá ven đường của một bà lão. Bà kể đã bán nước ở đây gần ba mươi năm rồi. Gần ba mươi năm, biết bao mùa thu đã qua quán hàng nhỏ này? Cảm thức về thời gian dường như rõ ràng hơn theo tháng năm cuộc đời. Thu, ấy là khai trường, là Trung thu thơ bé. Thu, ấy là ửng hồng đôi má khi vô tình chạm phải một ánh nhìn ngọt ngào hơn nắng mai thủa đôi mươi. Thu, sẽ là gì khi ta sẽ trải qua ba mươi năm? Có lẽ chẳng còn buồn tự nhủ về một mùi hoa sữa sâu hơn… Lại long nhong xe buýt, đong đưa mình theo một điệu nhạc trẻ trung trên đài phát thanh. Ngước nhìn qua cửa kính, thấy mấy chiếc xe đạp chở bán hoa và cây cảnh đang chạy nối đuôi nhau. Trông chúng như những khu vườn tí hon di động. Những người phụ nữ đang miệt mài đạp xe ấy, họ có bao giờ định nghĩa, hay nói đơn giản hơn, họ có thấy được thu đẹp mênh mang ngay trong lúc này đây? Cũng chẳng cần tự hỏi…Bởi mùa thu của bà, của mẹ ở dưới quê là những khoảnh ruộng vàng ươm màu lúa chín, là những liềm, những quang gánh, những xe thồ sớm khuya… Hoa sữa và thu Năm nào cũng vậy, mùa thu đến là hoa sữa toả hương, và đó là những giây phút làm người ta lắng lại một chút, thấy cuộc sống nhẹ nhàng thanh thản hơn một chút, thấy lòng mình chùng lại, dịu dàng, thấy yêu cuộc sống hơn một chút, và nhớ lại những khoảnh khắc đầy kỷ niệm. Chẳng hiểu sao hoa sữa lại nở đúng mùa thu. Đã có lần bạn hỏi mình như vậy. Bạn không thấy sao, mùa hè nóng nực, nắng chói chang thế kia, hoa gì cũng rực rỡ thế kia, cuộc sống ồn ào thê kia làm gì có thời gian thư thái để mà ngửi hương hoa sữa. Mùa đông thì lạnh lắm, người đi đường vội về nhà cho khỏi lạnh, ai cũng muốn chui vào trong cái chăn ấm áp, làm sao mà ngửi mùi hoa sữa, mùa xuân thì mưa, cũng chẳng ai có thời gian mà để ý đến mùi hoa sữa, chỉ có mùa thu, trong không khí dịu mát, làm dịu đi cái sôi động của mùa hè người ta mới có những phút thư thái hít hà mùi hương hoa sữa. Khi những bông hoa sữa đầu tiên gửi hương vào trong gió, là khi thời tiết bắt đầu chuyển mùa, cái nắng không còn là cái nắng gay gắt, oi nồng của mùa hè xứ bắc, cũng không phải cái nắng rực rỡ của miền nam, mà là cái nắng vàng như mật ong, gió bắt đầu hiu hiu nhè nhẹ, những hàng liễu ven hồ xanh rờn rủ bóng thướt tha, từng cành lá mềm mại như mái tóc người thiếu nữ buông dài bay bay theo gió. Mỗi sớm thức dậy đã nghe lạnh lạnh, cái lạnh của heo may sớm, đường khô hơn, trời mát mẻ hơn, từng đám lá vàng bay xào xạc trên đường phố. Bạn ra đường và thấy con gái bắt đầu thả mái tóc dài chạy xe trên phố. Và bạn có nhớ những phiên chợ hoa đêm vàng rực lên với những bông cúc vàng mùa thu? Cuối thu đã về thật gần. Không gian Hà Nội đã chớm lạnh dù vẫn thoảng hương hoa sữa. Giờ này bạn đã xa mình lắm, nhưng mình tin chắc rằng bạn không thể quên mùa thu Hà Nội, không thể quên mùi hương hoa sữa ngan ngát, không quên những mái tóc dài chạy xe trên phố. Bạn không quên, đúng không, mình tin chắc là như thế, vì mùa thu Hà Nội thật đẹp, thật dịu dàng và quyến rũ, mùi hương hoa sữa lại quá ngọt ngào… Mình vẫn mong nhất định một ngày bạn sẽ trở lại với mùa thu, với hương hoa sữa của Hà Nội, để mình đưa bạn đi lại những con đường hoa sữa ngày nào trong một tối mùa thu đầy heo may. Cảm xúc thu… Chiều, đứng trên sân thượng nhìn xuống chiếc hiên bé tí trước nhà. Dòng người xuôi ngược. Ai cũng hối hả để sớm trở về nhà sau một ngày làm việc vất vả. Tự nhiên trong lòng trào lên một nỗi mênh mang khó tả. Không biết tại điều gì đây? Hay tại đã cuối thu? Cuối thu, heo may mang theo chút se lạnh, chút hơi thở mùa đông. Những buổi tối mùa thu khoác chiếc áo mỏng, lòng vòng lượn phố để nghe âm thanh của phố đêm, để nghe hơi thở của thu, chợt thấy lòng mình nao nao. Buổi chiều, nắng không còn gắt. Có chút gì đó lạnh lạnh, riêng biệt của cuối thu. Những hạt cốm dẻo thơm, những cánh hoa cúc nở vàng ruộm như điểm tô thêm sắc màu cho phố phường. Những gánh hàng rong nhún nhảy trên phố tạo thành sắc phố lung linh, rồi cũng như thưa thớt hơn. Chợt thấy nhớ nhà, nhớ quê da diết. Có chút gì trong khí trời làm nhớ đến vùng quê nghèo chiêm trũng của đồng bằng sông Hồng. Những buổi chiều quê, với tiếng sáo diều vi vút, với những ngày lang thang chạy dọc cánh đồng. Nhớ quê mình, làm em nhớ cả mùi khói, mùi ngòn ngọt thơm thơm quyện vào nhau của rơm rạ, của nắng mưa chắt chiu….Cái mùi đặc trưng của đồng quê rất dễ gây thương, gây nhớ cho những người con xa quê. Đã qua bao mùa thu thay lá. Hoa sữa đã bao lần rụng mà em vẫn chưa được gặp anh. Em thèm một bàn tay ấm giữa đêm lạnh, nhớ một ánh mắt thân thương, một nụ cười trìu mến, bao dung. Cây hoa sữa trước thềm nhà đã bao lần trổ hoa, đã bao lần thay lá. Mùi thơm nồng nồng của nó làm em thao thức bao đêm nhớ anh… Giờ vẫn mùi hương ấy, vẫn những cánh hoa mỏng manh ấy. Đêm đêm vẫn thoảng hương làm nôn nao lòng người thiếu nữ tuổi đang yêu. Em lại thấy dậy lên trong lòng thứ cảm giác thật lạ. Một cảm xúc tràn về mênh mang nhớ… Em vẫn thường thức dậy giữa đêm khuya, vẫn thường "lắng nghe" mùi hoa sữa, và vẫn thường nhắc đến tên anh… Thu trong miên man nỗi nhớ. Thu trong hoài niệm xa xôi. Cuối thu, gửi tới anh nơi phương xa chút se lạnh, chút nồng nàn của hoa sữa, và nồng nàn tình em… Tản mạn thu Vậy là trời đã cuối thu. Vườn hoa trước nhà đã bao ngày nhú đầy những nụ cúc xanh non. Những nụ cúc nhỏ xíu luôn khiến tâm hồn ta xốn xang kỳ lạ. Người ta bảo hoa hồng đẹp, quyến rũ nhưng ít thủy chung. Ngày hoa nở đẹp rực rỡ, đài hoa cũng vươn mình tự hào khoe sắc. Khi cánh hoa úa tàn cũng là lúc đài hoa rũ bỏ, từng cánh nhỏ tả tơi, tan tác, mặc cho gió trời thả sức cuốn trôi. Hoa cúc không quá đẹp, không quá đam mê, không quá rợn ngợp nhưng hoa cúc là sự bền bỉ, son sắt thủy chung. Những cánh hoa nhỏ xíu, trắng đến tinh khôi, không bao giờ xòe nở hết mình. Hoa nở càng đến độ, từng đầu cánh nhỏ càng co tròn lại, hướng về tâm hoa, căng đầy tròn trịa. Ngày hoa tàn, đài hoa như rắn rỏi, nâng đỡ những sợi cánh mỏng manh không còn sức sống. Cánh hoa càng khô héo, tàn úa, đài hoa càng gồng mình lên để nâng niu, gìn giữ, chỉ đến khi cả hai không còn sức sống, chúng cùng nhau tìm về đất mẹ. Hoa cúc, hoa của đất trời, của đời người. Mùa thu là mùa đẹp nhất trong năm, cũng là mùa nao nao của hồn người. Khi đã trải qua những non nớt, mỏng manh, những sôi nổi rực cháy đam mê và khát vọng, mùa thu vừa cho người ta chiêm nghiệm, vừa cho người ta vững bước đi lên, đủ sức chống chọi với những rét mướt của mùa đông quạnh quẽ đã đang lẩn quất đâu đây… Bọn trẻ tíu tít đến trường, xốn xang áo quần, khăn quàng, sách bút… Không giống bọn trẻ chúng tôi thuở trước, nhón chân sáo đến trường, đầu đội trời, chân đi đất, tay xách làn cói với vài cuốn vở mỏng tang. Tan trường về, áo quần, mặt mũi lem nhem mực, nhảy tùm xuống ao ngụp lặn chán chê. Da đứa nào đứa nấy bóng nhẫy, đen giòn. Bọn trẻ bây giờ quần áo tinh khôi, khăn quàng đỏ chói, khệ nệ ba-lô, sách vở trĩu nặng hai vai. Thả cánh diều bay cao sợ vướng đường dây điện. Nhảy xuống sông trầm mình tắm mát sợ nước đục ngầu làm mẩn ngứa da non. Chạy dọc bờ đê hái hoa bắt bướm, chỉ thấy chang chang một màu trắng lóa của bê tông, cốt thép, không biết sông lở về đâu, sông bồi về đâu. Lá bàng không xanh thêm nữa, quả bắt đầu chín rộ, bọn học trò tíu tít dưới gốc cây đập hạt bàng, nhặt nhân bàng thơm bùi, béo ngậy chia nhau. Những mối tình đầu nảy nở từ những sẻ chia nhỏ xíu nhỏ xiu ấy, để rồi mỗi lần cầm quả bàng chín vàng trên tay, đưa lên môi nhấm nháp, lại thấy đâu đây vị ngọt của nụ hôn đầu. Hoa sữa cũng bắt đầu tách mình khỏi kẽ lá. Bất chợt một sớm nào thức dậy, thấy trời se se, đất se se, gió se se… hình như thu đã đi rồi…
Cám ơn bác caithang, bài viết để tạ từ mùa thu hay quá. Đầy ắp kỷ niệm trong đó. Em đang tự hỏi liệu có phải bác post lên vietnam net câu truyện của mình với bác gái không ???
Xin tặng các bác bài thơ nổi tiếng "Em ơi Hà nội phố" của Phan Vũ. Nếu em nhớ không nhầm bài thơ này được viết vào khoảng tháng 12 năm 1972, trong những năm tháng gian khó nhất của thủ đô yêu dấu. Tuy nhiên tiếng bom vào những ngày noel năm đó không hề vọng vang trong những câu thơ này. Theo em đây là 1 trong những bài thơ hay nhất về HN, cùng với tình cảm đặc biệt về thủ đô của NS Phú Quang nữa, làm cho nó trở nên hay hơn. 1. Em ơi ! Hà Nội - phố ! Ta còn em mùi hoàng lan Còn em hoa sữa. Tiếng giày gọi đường khuya Thang gác cọt kẹt thời gian Thân gỗ … Ta còn em màu xanh thật đêm Ngôi sao lẻ Xào xạc chùm cây gió Chiếc lá lạc vào căn xép nhỏ Lá thư quên địa chỉ. Quay về … 2. Ta còn em một gốc cây, Một cột đèn Ai đó chờ ai ? Tóc cắt ngang xõa xõa bờ vai… Ta còn em một ngã ba vội vã, Chiếc khăn quàng tím đỏ thoáng qua, Khuôn mặt chưa quen Bỗng xôn xao nỗi khổ… Mỗi góc phố một trang tình sử… 3. Ta còn em con đường vắng Rì rào cơn mưa nhỏ. Trên vòm cao Đổ xuống chuông hồi. Nhà thờ Cửa Bắc Tan chiều lễ Kinh cầu còn mãi ngân nga… 4. Ta còn em đôi mắt buồn Dõi cánh chim xa. Tháng năm dừng lại Một ngôi nhà. Gã Trương Chi ôm ghita Từng đêm Hóa đá… Ta còn em chuyến tàu đêm Về muộn Qua cầu Một người nào lạc giữa sân ga… 5. Em ơi ! Hà Nội – phố ! Ta còn em những hố sâu Trước cửa Cơn mưa đầy Chiếc thuyền giấy lang thang Không bến đỗ… Ta còn em quả bóng lăn Một mình trên sân cỏ. Thằng bé thẫn thờ. Tuổi thơ qua cuộc chơi, Vội vã… Ta còn em cánh cửa sắt Lâu ngày không mở. Nhà ai ? Qua đó bâng khuâng, Nhớ tuổi học trò… 6. Ta còn em giàn thiên lý, Năm xưa Thơm mùi hò hẹn Cuộc tình đầu ngọt lịm. Những nụ hôn xanh ngắt trên cành… Ta còn em chuỗi cười vừa dứt. Nắng chiều vàng ngọn cỏ Vườn hoang Ngày cũ vui tàn theo mùa hạ… Ta còn em tiếng ghita Bập bùng tự sự Đêm kinh kỳ một thuở Xanh lơ… 7. Ta còn em chiếc đồng hồ quả lắc Già nua, Đếm thời gian Theo nhịp đong đưa Trước ngõ phố Sót cây hoa gạo. Buổi chợ chiều họp giữa kinh đô… 8. Ta còn em những ngọn đèn mờ. Trên nóc phố, Mùa trăng không tỏ. Tiếng rao đêm Lạc giọng Thờ ơ… Ta còn em bảy nốt cù cưa, Lão Mozart hàng xóm Từng đêm quên ngủ. Cô gái mặc áo đỏ Venise Tiếng dương cầm trong căn nhà đổ Những mảnh vỡ trên thềm Beethoven và Sonate Ánh Trăng Nốt nhạc thiên tài bay lả tả, Một kiếp người, Một phím đàn long… 9. Ta còn em khuya phố, Mênh mông, Vùng sáng nhỏ. Bà quán ê a chuyện nàng Kiều. Rượu làng Vân lung linh men ngọt. Mắt cô nàng lúng liếng, Đong đưa, Những chàng trai say suốt cả mùa… 10. Ta còn em tiếng hàng ngày Vang âm đường phố. Tia hồ quang chớp xanh. Toa xe điện cuối ngày, Người soát vé Áo bành tô cũ nát… Lanh canh ! Lanh canh ! Tiếng chuông reo hay lời kêu khổ ? Bó gạo, mớ rau Mẹ về buổi chợ Lanh canh ! Lanh canh ! Lá bánh, củ khoai. Đàn con trên bến đợi Cuối ngày… 11. Em ơi ! Hà Nội – phố Ta còn em con đê lộng gió. Dòng sông chảy mang theo hình phố. Cô gái dựa lưng bên gốc me già, Ngọn đèn đường lặng thinh Soi bờ đá… Ta còn em một con tàu Giã biệt bến sông. Mảnh trăng vỡ Tiễn người bỏ xứ. Dãy phố buồn.. Nghìn năm mắt nhớ… 12. Ta còn em ráng đỏ chiều hôm, Dôi chim khuyên gọi nhau trong bụi cỏ. Đôi guốc bỏ quên bên ghế đá. Gã đầu trần đi ngược trời mưa… Ta còn em con đường tên cũ Cổ Ngư, Cành phượng vĩ là đà. Chiều phai nắng, Bông hoa muộn in hình ngọn lửa… Ta còn em chiếc lá rụng Khởi đầu nguồn gió. Lao xao con sóng biếc Gió Tây Hồ. Hoàng hôn xa đến tự bao giờ ? Những bước chân tìm nhau vội vội. Cuộc tình hờ bỗng chốc nghiêm trang… 13. Ta còn em ngọn gió Nghi Tàm Thoáng mùi sen nở muộn Gió Nhật Tân Gợi Mùa hoa năm ấy Cánh đào phai… 14. Ta còn em cơn mưa rào Đi nhanh qua phố. Chiếc lá bàng đầu tiên nhuộm đỏ. Cô gái băng qua đường Chợt hồng đôi má. Cơn mưa nào đi nhanh qua phố Một chút xanh hơn, Trời Hà Nội hôm qua… Ta còn em cô hàng hoa Gánh mùa thu qua cổng chợ. Những chùm hoa tím Ngát mùa thu… 15. Em ơi ! Hà Nội – phố Ta còn em một Hàng Đào, Không bán đào. Một Hàng Bạc, Không còn thợ bạc. Đường Trường Thi Không chõng, không lều Không ông nghè bái tổ vinh quy… Ta còn em tiếng gọi trong đêm, Người đi xa trở về. Căn nhà không biển số. Ngày đi mỏi mòn nỗi nhớ. Ngày về phố cũ quên tên… 16. Ta còn em chiếc xe hoa Qua hàng liễu rũ, Điệp vàng rực rỡ. Cánh tay trần trên gác cao khép cửa. Những gót son dập dìu đại lộ. Bờ môi ai đậm đỏ bích đào… Ta còn em tà áo nhung huyết dụ. Đất nghìn năm còn mãi dáng kiêu sa, Phường cũ lưu danh người đẹp lụa. Ngõ phố nào in dấu hài hoa… ? 17. Ta còn em đường lượn mái cong Ngôi chùa cổ. Năm tháng buồn xô lệch ngói âm dương. Ai đó ngồi bên gốc đại, Chợt quên ai kia bên đường đứng đợi. Cuộc đời, có lẽ nào, Là một thoáng Bâng quơ… Ta còn em những cuộc tình Như một bài thơ. Những nỗi đau gặm mòn phận số. Nhật ký sang trang Ghi thêm nỗi khổ… 18. Ta còn em đống kim ngân Đổ đầy Hàng Mã. Ngựa, xe, võng, lọng, Những hình nhân nuối tiếc vàng son. Khi phố phường là miền loạn gió Làm sao tìm được mớ tro than… ? 19. Ta còn em nóc phố lô xô, Màu ngói cũ Ngôi nhà còn tiếng khóc oa oa. Con đường đá lát bao niên kỷ ? Qua sông nhớ mẹ tuổi già… 20. Em ơi ! Hà Nội – phố Ta còn em mảnh đại bác Ghim trên thành cũ. Một thời thịnh, Một thời suy, Hưng vong lẽ thường. Người qua đó, Hững hờ bài học sử.. Ta còn em dãy bia đá Nhân hình hội tụ. Rêu phong gìn giữ nét tài hoa. Ly rượu đầy xin rót cúng cha. Nghìn lạy cúi đầu thương đất tổ. Bến nước nào đã neo thuyền ngự ? Đám mây nào in bóng rồng bay ?… 21. Ta còn em tháng chạp, Những hàng cây óng ả sợi hồng Tháng chạp Trên giường trải chiếu hoa Tháng chạp, Mùi hương dài theo phố. Một tháng chạp Mẹ Nửa đêm thức Hóa vàng… 22. Em ơi ! Hà Nội – phố Ta còn em năm cửa ô – Năm cửa gió Cơn bão thường niên qua đó – Ba mươi sáu phố, Bao nhiêu mảnh vỡ ? Ta còn em một màu xanh thời gian. Một màu xám hư vô, Chợt nhòe, Chợt hiện. Chợt lung linh ngọn nến, Chợt mong manh một dáng, Một hình, Nhợt nhạt vàng son, Đậm đầy cay đắng… 23. Ta còn em những ngõ cụt bất ngờ, Ô cửa ngẩn ngơ Ngôi nhà không người ở Khung trời của nỗi buồn Vô cớ… Người nghệ sĩ lang thang Hoài, Trên phố. Bỗng thấy mình không nhớ nổi con đường. Tha hương ngay trước cổng nhà mẹ cha… 24. Ta còn em những giọt sương, Nhòe nhòe bóng điện. Mặt nước Hồ Gươm, Một đêm trở lạnh. Tháp Rùa ngả bóng lung linh. Cánh nhạn chao nghiêng chiều cuối Người ra đi mang theo buốt giá, Áo choàng không ấm thân gầy, Cầm bằng như cánh chim bay… 25. Em ơi ! Hà Nội – phố ! Ta còn em cây bàng Mồ côi mùa đông. Ta còn em nóc phố Mồ côi mùa đông. Ta còn em mảnh trăng Mồ côi mùa đông…
...Không phải văn, chẳng phải thơ, Chỉ là xúc cảm đến bất ngờ. Vì hay đãng trí nên ghi lại Khỏi quên đi những phút .. ngơ ngơ...
Hà nội đang mùa thu hay là sang đông rồi nhỉ, lâu quá không về Hà nội, sực nhớ vừa tròn 10 năm em xa HN. Nhớ cụ rùa hồ Gươm quá, em quyết định ngày mai bay ra HN thăm cụ, chỉ có điều là mình không còn nhà ngoài đó nữa, em nghe nói phố Hàng Trống có 1 cái khách sạn nhỏ rẻ tiền. Hy vọng có bác nào ngoài đó rảnh chút thời gian cho em kết bạn, em cũng muốn nhân dịp này sưu tầm mấy đĩa nhạc hát về HN.
bác làm em nhớ 1 câu truyện tiếu lâm VN về bạn tri kỷ khi họ họa về con dog và lồng chim.. Chẳng phải voi cũng chẳng phải trâu Ấy là con dog sủa gâu gâu Khi muốn..ấy nhau thì phải đứng Trăm năm chẳng ăn một miếng trầu... Em xin rón rén họa lại tý với bác nhá: Suốt ngày log in lại log out Ấy là mấy bác dính nghiệp sound Âu cũng là cái nghiệp chướng Rút ra rồi lại cắm nó vào...
ks đó cạnh chỗ e 100met . mà ks đó cũng k0 rẻ mấy . bác rảnh qua e chơi . e sẽ chỉ cho bác hn mùa thu....
