Âm hình

Có thể có nhiều anh em quan tâm đến khái niệm âm hình nên tôi mạo muội lập topic này để mọi người vào đây cùng trao đổi và chia sẻ.

Trước đây tôi cảm thấy khái niệm này rất mơ hồ, chưa được người chỉ dẫn cách nghe và cảm nhận âm hình cho đến khi tôi có cơ hội được gặp một cao thủ về âm thanh qua một người bạn giới thiệu. Đây là một người Trung Quốc đang sinh sống tại cả Canada và Panama nơi tôi đang sinh sống. Sau một vài buổi gặp và nói chuyện về âm thanh tại quán cafe thì anh bạn này đã mời tôi về nhà chơi. Trong một căn phòng khoảng 25m2 được kê các kiểu các loại thiết bị âm thanh, loa đài. Trong cuộc đời tôi chưa bao giờ được thẩm âm nhiều thiết bị đến như vậy. Đỉnh cao là Western Electric 555w, sau đó đến JBL 375 cùng với throat và lens của loa JBL Hartfields, các đời 275,175 cũng có cả, loa woofeer JBL từ 14c trở xuống bầy la liệt trong phòng. Và trong đó có loa Altec Lansing 288 được lắp vào kèn 1005b là một cặp loa cũng gây ấn tượng đối với tôi. Còn về âm ly thì bầy la liệt, từ WE đến RCA, từ tube đến solid.

Để bắt đầu giới thiệu với tôi anh ấy lắp cặp loa JBL 4312 đã được chính anh ấy mod lại crossover. Đầu tiên anh ta hướng dẫn tôi cách ngồi nghe nhạc, khoảng cách là tam giác đều so với 2 loa thì đã nhiều người đã biết. nhưng do tai của mỗi người có độ tiếp thu âm thanh khác nhau nên vị trí này có thể sai lệch một chút, anh ta hướng dẫn hãy xê dịch đầu nhẹ nhàng qua trái, qua phải, lên trước hoặc xuống sau với khoảng cách 2cm một cho đến khi nào cảm thấy tiếng hát phát ra thẳng mặt mình, và nằm ở không gian đằng sau loa nhưng lại phải trước tường như ca sĩ đang hát trước mặt chúng ta. Quả nhiên, khi tôi di chuyển đầu và tìm được vị trí tối ưu thì cảm giác thật sung sướng. Ca sĩ đang hát trước mặt tôi, tiếng nhạc cụ phát ra với những vị trí khác nhau như đi em một buổi biểu diễn ca nhạc. Sau đó anh ta bật cho tôi nghe một đôi loa toàn dải 3inch, được đóng thùng bằng gỗ Trắc. Không thể tin được là chiếc loa bé tẹo vậy mà có thể cho ra một thứ âm thanh rộng mở, chi tiết từng dụng cụ nhạc và đặc biệt là tôi vẫn cảm nhận được tiếng bass rõ ràng không được mạnh nhưng cũng đủ để cho người nghe say đắm trong bản nhạc.

tiếp theo đó anh cho tôi nghe thử cặp loa WE 555, chưa bao giờ tôi được thưởng thức tiếng hát chân thật như vậy, tiếng lấy hơi, tiếng vuốt dây đàn hay tiếng thở của ca sĩ lại thể hiện thật đến như vậy. Lần này thì anh sử dụng cặm âm ly RCA tube. Cũng may là không được nghe nhiều chứ nghe của này rồi thì chắc là bán nhà mà mua audio quá.

Lần đầu tiên tôi được anh cho nghe thử bản nhạc Hotel California mà cảm giác mình đang ngồi giữa sân khấu vậy, tiếng vỗ tay, tiếng huýt sáo vang xung quanh tôi, kể cả từ đằng sau tôi nữa. Anh còn cho tôi nghe đoạn âm thanh của Công viên khủng long, tôi cảm nhận được mình đang ở trong rừng với tiếng côn trùng kêu rồi dần dần tiếng chân khủng long đi gần lại và cuối cùng là tiếng nó gầm lên và ăn người, chưa bao giờ tôi có thể tưởng tượng được rằng âm thanh 3d lại có thể phát ra từ hệ thống stereo như vậy.

Anh bạn này đã tự nguyện về nhà và để kê lại hệ thống âm thanh của tôi. Anh hướng dẫn, việc đầu tiên mà cần làm là kê loa làm sao để tiếng hát phát ra từ đằng sau và chính giữa hai loa. Tiếng phát ra phải tròn, nhỏ như cái đĩa chứ không được rộng lớn như cái nong. tiếng hát mà chúng ta cảm nhận càng to và không tập trung lại thì coi như bị nhòe tiếng. Quan trọng là pre phải có nút balance, nút này có tác dụng di chuyển âm thanh vào chính giữa hệ thống. Khi tiếng ở giữa thì coi như hai loa phát ra âm thanh tới hai tai người nghe bằng nhau. Khi tiếng ở giữa mà không tập trung vào trong lòng cái đĩa thì phải xoay loa khoảng 3-5 độ một cho đến khi đạt được điều mình muốn. Nếu preamp không có nút balance thì chỉ còn cách là đẩy loa ra đằng sau hoặc kéo ra đằng trước. Anh ta nói, nếu ở Canada thì căn chỉnh vị trí loa và âm thanh thế này thì phải trả 60usd/h nhưng đây anh làm miễn phí vì có cảm tình với mình.

Nếu âm thanh không tập trung được vào giữa và đằng sau loa như cái đĩa thì coi như tăng âm và pre không hợp với loa đó, lúc đó hẵn nghĩ đến cách thay pre hoặc amp. Sau khi đạt được yêu cầu rồi thì mới bắt đầu thay dây rca, dây nguồn, mua thêm BACL,v.v.

Rất nhiều người cứ mua đồ về, kê thử, chưa đạt yêu cầu lại thay, rất tốn tiền mà không hiệu quả, quan trọng nhất là vị trí kê loa thế nào cho phù hợp. Nên dùng nhiều tấm tán âm hơn tấm hút âm và bố trí vừa phải không nhiều quá.

Hy vọng sẽ có nhiều ý kiến của các thành viên cho topic này sôi nổi

 

Quả cái đĩa nhỏ hay đấy bác, để em về thử xem có cái nào sau loa không.

Sent from VNAV Community mobile app

 

Nếu nghe New York Philharmonic chơi Giao hưởng số 9 của Beethoven mà lại chỉ thấy âm thanh trong khoảng rộng của một cái đĩa trước mặt thì cảm giác sẽ ra sao nhỉ?
Còn như muốn tất tần tật đều nằm chính giữa hai loa thì quá dễ : chuyển về chế độ mono.

 

Bác meomuop ơi, đây ý tôi là tiếng hát (voice), đạt được cái này thì hệ thống sẽ phát nhạc ra như ở sân khấu thực, rộng mở nhất có thể và có thể định vị được nhạc cụ phát ra từ đâu. Mic chỉ cho ra đường mono, trong phòng thu hoặc trên sân khấu thì người ta luôn chỉnh nút Panorama ở giữa, tức là kênh trái và kênh phải bằng nhau, như vậy voice sẽ phải nằm ở giữa. Còn các nhạc cụ khác thì người phối ghép trên mixer sẽ định hình nhạc cụ khác ở góc nào. Nếu bác để ý ở mixer chuyên nghiệp thì có nút Pan (panorama) đó. Chúc cả nhà vui vẻ

 

Khoảng từ 15 đến 20cm bác ơi.

 

Chủ đề hấp dẫn! Đánh dấu topic này!

 

Về âm hình thì vô cùng lắm! ý thích mỗi người mỗi khác, tùy theo quan niệm riêng và trải nghiệm thực tế riêng của từng người.

Có người khi setup âm hình điều kiện căn bản là phải có điểm ngọt, ca sĩ phải có vị trí rõ ràng thì mới nghe được. Có người thì cho rằng không nên như vậy, tiếng hát phải bay, phải rộng ra, tiếng hát tràn ngập phòng nghe thì mới nghe được, chứ tiếng hát ca sĩ tụ lại như cái đĩa thì nghe không được, hì hì !!!

Khi nghe giao hưởng, không gian nhạc cụ cũng tương tự, có người nghĩ rằng nó phải to bằng cái phòng, có người cho rằng nó to bằng cái bàn là hay, có người cho rằng nó to bằng cái nong là vừa. Nếu cho rằng không gian nhạc cụ to bằng cái phòng thì chắc là người nghe muốn có cảm giác đứng giữa dàn nhạc hay ít nhất là ở vị trí nhạc trưởng, to bằng cái bàn là ở vị trí ngồi VIP trong nhà hát, khoảng 5 hàng ghế đầu, nếu to bằng cái nong thì là ngồi ở vị trí từ hàng ghế giữa phòng trở về cuối. Ngồi càng gần thì càng cảm được chi tiết, lớp lang thứ tự tốt, nhưng setup sao cho ra không gian như ngồi thật gần dàn nhạc thì cảm nhận về tổng thể bản nhạc không thoải mái, bị áp lực, setup cho ra không gian như ngồi xa dàn nhạc thì ít áp lực, bớt chi tiết, nhẹ nhàng, hòa quyện hơn. Tùy ý thích mà chọn mục tiêu setup rồi cố gắng tạo ra cho được thứ không gian mình thích, lúc đó thật tuyệt! Nên nghe bằng sự cảm thụ bản thân, thấy hay và thoải mái là được, không nên nghe bằng gu của người khác.

 

Âm hình là khái niệm gì !
cũng giống như bác chủ mãi tới mấy năm sau tôi mới hiểu ra được mấy khái niệm này, với tôi từ khi hiểu được nghĩa từ này tôi cảm nhận nhiều cái hay cái chưa hay của các bộ dàn mang lại. Bên cạnh đó còn nhiều khái niệm lắm nhưng bass lùi/tiến, trung, cao nói trung tùm lum. Hy vọng topic chỉ liên quan đến khái niệm Âm hình chứ đừng bàn hồi rồi lại sa vào cái thay dây+cầu chì+Cb...thì âm hình nó khác. Mấy vụ này thì rất là dư hơi.
Theo quan điểm của tôi nói về khái niệm này thì chỉ liên quan chắc cỡ 80-90% là loa.
CHính vì vậy khi tôi đi mua đồ thì có một số shop "dụ" bán những cái loa nhỏ nhưng có võ...tôi chỉ cười.
Nghe thì phải nghe loa lớn thì khi đó mới cảm nhận âm hình là như thế nào.
Nói chung văn chương miêu tả không thể nói hết cảm thụ. Vài lời cùng với topic.

 

Chắc bác nghe loa nhỏ chưa tới tầm! , như cặp Raihdo C1 setup ngon thì ối cặp loa khủng chưa chắc đã tốt hơn nó khoản âm hình.

 

Bác mở topic đã nói rất rõ, loa nhỏ setup đúng thì vẫn có âm hình. Âm hình chủ yếu là do layout và setup, chứ không phải chủ yếu là do loa đâu. Ai còn mơ hồ về âm hình thì nên đến bác thientoan ở Phú Nhuận nghe Usher 520 tí hon mà layout và setup ra âm hình cực tốt thì sẽ rõ ngay.

 

Trước em cũng xem thường loa nhỏ lắm. Kể cả khi em nghe Raidho rồi, dù rất hay, nhưng em nghĩ giá nó đến cả nửa tỉ bạc mới hay thì nói làm gì. Nhưng mà được một lần đến nghe ở nhà bác thientoan thì thay đổi suy nghĩ luôn.

Bây giờ tuy em vẫn thích loa lớn, nhưng em nghĩ mỗi kích thước loa có một ưu thế riêng, và còn nhiều yếu tố khác chi phối đến chất lượng cặp loa; ngoài cặp loa ra thì còn nhiều thiết bị phía trước nó cũng chi phối; mà ngay cả môt bộ thiết bị thì trong những phòng khác nhau lại cho ra âm thanh khác nhau; trong cùng một phòng thì cách sắp đặt nó cũng lại khác nữa; thế nên trong audio cần phải trải nghiệm rất nhiều chứ không chỉ suy luận mà biết được. Càng trải nghiệm thì cái nhìn của mình càng ôn hòa hơn, và càng thấy là trải nghiệm nhiều bao nhiêu cũng khó tìm ra một đúc kết chung.

Setup thì em nghĩ là em hiểu rồi, còn layout là sao vậy bác?

 

Setup theo nghĩa rộng thì bao gồm tất cả để cho bộ dàn thể hiện đến mức cao nhất trong khả năng của nó. Còn layout hẹp hơn, ý chỉ nói đến việc bố trí vị trí loa và các thiết bị, không bao gồm việc đấu nối. Có bộ dàn thì cần setup lại toàn bộ, có bộ dàn thì bác chủ đã đấu nối, phối hợp tốt các thành phần, chỉ cần cải tiến việc layout, chủ yếu là vị trí loa thì bộ dàn lên tầm cao mới ngay. Một số bác nghĩ setup là đấu nối và phối hợp là xong, coi thường cái layout nên em mới tách riêng ra nhấn mạnh đến cái layout. Trong việc tạo ra âm hình thì phần layout trong setup là quan trọng nhất. Vì nói setup thì rộng quá, các bác chưa quen sẽ khó hình dung.

 

Thế là Bác đã tu thành chính quả rồi đó

 

Mời bác đọc kỹ từng chữ ở đây: https://hydrogenaud.io/index.php/topic,72440.0.html

Bác chú ý ở đoạn này:

MichaelM
Quote from: odigg on 02 June, 2009, 11:31:52 PM
For any music where there is a lot of things going on (e.g. a complex classical piece), I end up feeling mentally fatigued and cannot do much more than point out left and right. Could it be that there is just too much information coming in through my ears without other sensory stimuli to verify what my brain is calculating? Maybe I'm just not used to binural music.

Well, I don't know about binaural, but my sense is that soundstage is not really important for orchestral music. At a concert, I like to sit near the front to get an experience as different as possible from a recording, but the people I know who really know about music tend to sit halfway back, or even nearer the rear. From that position, a reasonable sized orchestra subtends quite a small angle, and the acoustics of most rooms seem to work to reduce apparent separation even more. My guess would be that in typical orchestral pieces, one is not meant to be able to hear the individual instruments/groups of instruments in a tutti. I prefer stereo, because it helps me pick out the musical lines more clearly, but I'm pretty certain you're not meant to be able to single out an individual cello.

As you say, studio pop is a whole other thing, but one topic in these discussion is realism. But perhaps the point of soundstage with orchestral music is to reproduce the effect of a particular performance in a particular space, rather than analysing out specific instruments?​

Âm hình to hay nhỏ khi nghe live ở nhà hát phụ thuộc vào khoảng cách ngồi so với dàn nhạc. Em đã từng ngồi ghế hạng chót ở trên lầu của nhà hát thì quả thật âm hình như cái đĩa to mà thôi. Và mới đây đi dự buổi hòa nhạc của Stephane Trần Ngọc (https://www.facebook.com/HBSOVN/posts/10154064411533864) với vé mời VIP thì cảm giác ngồi hàng ghế đầu là một trải nghiệm hoàn toàn ngược lại, âm hình rộng hơn rất nhiều. Ngồi càng gần thì không gian càng rộng, chi tiết càng rõ nhưng càng mau mệt, ngồi xa thì ngược lại, giữa khoảng cách gần nhất và xa nhất thì mỗi người chọn cho mình 1 khoảng cách phù hợp với mình và từ đó set ra âm hình cho bộ dàn nhà mình to tới đâu.

Em nói mà nhiều bác không tin, nên phải tìm kiếm xem có ai cảm nhận, quan niệm và chơi giống em không, sục sạo và tìm được link trên. Nói chung đối với dân ta thì bụt nhà không thiêng nên em phải cứ trích dẫn Tây vào cho có vẻ đáng tin cậy hì hì.

 

hi hi em chém gió thôi bác ơi, chứ em trải nghiệm còn ít lắm, vẫn còn muốn được hỉ nộ ái ố nhiều nhiều

 

Mình xin đính lại là âm hình thì đương nhiên nói về loa là chính còn cái khác chỉ là phụ hoặc tạo hiệu ứng...
Mình thưà nhận loa nhỏ hiện nay có nhiều cái cho ra chất âm khá là "người lớn" như dù sao nó vẫn còn thiếu thiếu. Khen thì cứ khen nhưng chơi chắc là tùy người. Vì sao nó có chất âm "lớn" thì chắc là do kiểu chế tạo hay gì đó...điều này do không quan tâm lắm nên tôi không cập nhật thêm thông tin về nguyên lý hoạt động hay kết cấu. Cái này là tôi bảo thủ.
Nhưng tôi nghĩ rằng nếu chơi cùng nhiều cặp thì chất âm nó rõ là lớn đấy.
Riêng việc bố trí hay setup gì đó thì đương nhiên. Tôi có cặp lo Nga khi nghe phía trước khác nhưng phía sau lại khác...Đến mức tôi lại thích ngồi phía sau hơn và dự tính mua thêm cặp nữa...cuối cùng thì không mua nữa mà thêm cặp khác lại thấy hay hơn nhiều cái hiện tại.
Tóm lại khi nói tới âm hình thì tôi nghĩa ai ai cũng thích mình nghe nhưng đứng gần sân khấu để cảm nhận tất cả...vậy loa nào mang lại được thì chơi. Còn setup thì mày mò trải nghiệm...
Với tôi có lúc nghe cùng lúc 4 cặp / 4 amply, riết quá giờ XOAY lại nghe 1 cặp/1 amply.
Ôi thôi loay hoay mãi cũng Mệt lắm các bác ah.

 

Hay thấy các cụ nói: Đôi loa nhỏ này nghe tưởng như loa lớn. Đại khái người khổng lồ trong dáng trẻ con.... Chung qui... Người khổng lồ vẫn hơn.
Ít ra cái mặt trống thật nó vẫn to hơn nhiều cái loa...

 

....trải nghiệm nhiều, đi nghe nhiều nên giờ mỗi lần định viết cái gì, hoặc định góp ý cái gì toàn viết ra xong....xoá hết...như cái này chẳng hạn...=.='

 

Hình như chúng ta đang nhầm sân khấu âm thanh (soundstage) là hình âm (soundimage) thì phải?

 

Em thích câu này của bác.

 

soundstage và soundimage thì hai loa trở lên đều có. soundimage thì mấy loa cũng có phải ko cụ?

 

Cám ơn bác đã nhắc về soundstage & imaging. Theo em biết thì:

Soundstage: cảm giác không gian khi nghe nhạc, khoảng không gian âm nhạc tái tạo trước mặt chúng ta (rộng, cao, sâu)

Imaging: độ chính xác của các nhạc cụ và/hoặc giọng hát, cảm nhận vị trí rõ ràng của từng nhạc cụ và/hoặc (các) giọng hát trong soundstage

Tiếng Việt thì cứ gọi chung chung là âm hình. Rút kinh nghiệm khi viết thì cần chú thích thêm tiếng Anh cho chính xác và rõ ràng hơn.

 

Ở đình làng các cụ gọi là fás bĩu nguy hĩm✂

 

Thường em nghe nhạc thì độ lớn của soundstage trước mặt em chỉ mở ra khoảng 30 độ, một số bác tới nghe không quen thì bảo hẹp quá. Em đọc tài liệu thì thấy người ta thường set soundstage trong khoảng 30 độ đến 60 độ. Ở xứ ta thì một số bác set soundstage ở 90 độ hay hơn nữa em nghe chút chút thì được, nghe nhiều hổng quen, cũng giống coi cinema ngồi gần màn ảnh quá thì mau choáng!!!